Zwart Wit Fotografie

Vandaag de dag zijn het vooral kleurenfoto’s die we om ons heen zien. Toch is de oorsprong van fotografie zwart-wit fotografie.
Pas in 1935 werd Kodachrome, een kleurenfilm, geïntroduceerd. Tot die tijd waren er alleen maar zwart-wit foto’s. En het duurde tot na de Tweede Wereldoorlog voordat kleurenfotografie pas echt populair werd. In het begin klopten de kleuren op de foto’s namelijk niet helemaal met de werkelijkheid. En foto’s die lang in een fotoalbum hadden gezeten, veranderden soms van kleur. Gedurende de jaren werden de kleurenfilms steeds beter en zwart-wit fotografie verdween steeds meer naar de achtergrond. Alleen kunstenaars bleven nog lang in zwart-wit werken. En persfotografen die foto’s maakten voor kranten die in zwart-wit werden gedrukt.

In de hedendaagse digitale fotografie worden er vrijwel niet meer zwart-wit foto’s gemaakt. Zelfs de kranten worden met kleurenfoto’s opgemaakt. Wat eigenlijk heel erg jammer is, want met zwart-wit fotografie kom je veel meer tot de essentie.

Door het ontbreken van kleur komt de essentie van een foto beter tot uiting. De foto wordt rustiger en er ligt meer nadruk op het onderwerp van de foto. Aspecten als compositie, lichtinval, structuur, contrast, scherpte en drama gaan een nog grotere rol spelen. De zwart-wit fotografie wordt door veel fotografen als de zuiverste vorm van fotografie gezien en terecht.

Zwart-witfotografie vraagt om een andere manier van kijken. Want hoe maak je een interessante foto zonder gebruik te maken van al die mooie kleuren om je heen? Wat is het geheim van een mooie zwart-witfoto?

1. Focus op compositie en structuur
Het grote verschil met fotograferen in kleur is dat je geen gebruik kunt maken van kleuren om daar de aandacht naartoe te trekken. Wanneer alle kleuren wegvallen, wordt de compositie des te belangrijker. Compositie is een belangrijke manier om je foto aantrekkelijk te maken. Denk aan diagonale lijnen en aan de gulden snede. En niet alleen compositie, maar ook structuren, vormen en patronen die soms in kleur niet eens opvallen, komen tot leven in een zwart-witfoto.

2. Let op contrast
Voor een zwart-wit foto is het vaak mooi om een wat groter verschil tussen licht en donker te laten zien. Dit verschil noemen we contrast. Contrast is één van de belangrijkste elementen bij zwart-witfoto’s. Zonder contrast worden je foto’s namelijk al snel flets. En er is ook nog verschil in de tinten: maak je de foto echt diep zwart of blauwzwart of sepia-achtig? Met de afwerking van je foto kun je dus vele kanten op.

 

3. Ga op zoek naar het juiste licht

Als je gaat fotograferen leer je als eerste om te fotograferen met de zon in je rug oftewel met de zon mee. (eigenlijk is het trouwens niet met de zon mee, maar met de zon in een hoek van 45°). Echter, juist tegenlicht is erg mooi bij zwart-wit fotografie omdat je hierdoor veel contrast krijgt. Of juist licht van opzij zodat het langs het onderwerp strijkt en structuren sterk naar voren komen. En is het een druilige mistige dag, met juist weinig contrast? Zelfs dan kan zwart-wit fotografie erg mooi zijn.

4. Let op kleine alledaagse dingen
Een blaadje op de grond, een fiets tegen een muur, een vogeltje op een tak. Simpele objecten en hele dagelijkse dingen winnen aan kracht zodra je ze in zwart wit fotografeert.

5. Onderwerpen
Welke onderwerpen lenen zich goed voor zwart-wit fotografie? Eigenlijk elk onderwerp, zoals:

Architectuur: de vorm en structuren van een gebouw komen zo duidelijk naar voren.

Straatfotografie: je niet afgeleid door alle kleur op straat.

Portretfotografie: zwart-wit fotografie leent zich bij uitstek om emoties en karaktereigenschappen vast te leggen.

Landschapsfotografie: we zijn geneigd om de kleurige bloemen of de herfstachtige bladeren in kleur vast te leggen. Maar juist landschappen kunnen verrassend mooi zijn in zwart-wit. Ook een winterlandschap leent zich goed voor zwart wit fotografie.

Maar ook bijvoorbeeld regen(druppels) en sneeuw zijn prachtig om zwart wit te fotograferen.

De eerst volgende keer dat je met je camera (dan wel telefoon) op pad gaat, probeer dan ook eens zwart wit te denken. Zo heb ik bijvoorbeeld de hele maand oktober alleen maar zwart wit foto’s gemaakt met mijn telefoon. Je kunt ze allemaal terug zien op mijn instagram-account @yvonnefotografeert.